SCHADUWROUTES (Revisited)

Tekst: Martin Desloovere

'Le Routier', woonhuis en voormalig café aan het Stapelplein bij de oude Gentse dokken, oogt grijzig in het dichtbewolkte licht op de openingsavond van de kunsttentoonstelling op initiatief van bewoner Jan Wyffels, die negen collega-kunstenaars uitgenodigd heeft. Onder hen Vincent de Roder, bezieler van de “vrijplaats voor actuele kunst LOODS 12” in Wetteren, die in ‘Le Routier’ ook nog het curatorschap voor de expositie op de benedenverdieping op zich genomen heeft.

De tentoonstelling begint al buiten bij het café-raam. Er hangt niet alleen een affiche die het gebeuren aankondigt, maar ook het voorblad van – afgaand op de titel Top Girls – een kalender met uiterst schaars geklede vrouwen. Het soort drukwerk dat in een clichématige reactie al snel gelinkt wordt aan autowerkplaatsen en truckerscabines en -lockers, traditioneel beschouwd als een wereld van stoere mannen. Het blijkt te gaan om een kleine ingreep van Vincent de Roder en Jan Wiels, samenwerkend onder de intrigerende naam 'Weld': dit Engels woord voor “lassen, nauw verbinden, samenvoegen, aaneensmeden” roept connotaties op van hitte (verhitte discussies en clashes van ideeën?) en materie-veranderende ingrepen en zegt wellicht veel over artistieke collaboraties.

Aanvankelijk lijkt het kalenderblad niet meer dan een knipoog naar de context van het truckerscafé, maar snel dienen zich ook ernstiger associaties en bedenkingen aan. Uit het kalenderblad is in cirkelvorm het bovenlichaam van het model uitgeknipt: een opening die uitnodigt tot binnengluren, als gold het een peepshow? Een tikje voyeuristisch is dit opzet tot op zekere hoogte in elk geval: tenslotte dringt de bezoeker straks ook binnen in privé-leefkamers.

Bij het betreden van het pand kan de bezoeker eerst meteen rechts de vervallen glorie van de vroegere gelagzaal ontdekken. Aan de linkerkant van de centrale gang biedt een andere deur toegang tot een galerie-ruimte die de initiatiefnemers hebben ingericht in wat wellicht vroeger privéruimtes van de café-uitbaters waren. Met de grijs geschilderde muren lijkt er geopteerd te zijn voor een (letterlijke) middenweg tussen de traditionele ‘white cube’ en ‘black box’, een keuze die – in elk geval in deze omgeving – prima werkt.

Wie echter eerst nog even de gang verder instapt, ontdekt de ‘echo’ van het kalenderblad van Weld: de uitgeknipte cirkel met het bovenlichaam van het naakte model duikt hoog tegen de muur op, gekleefd op wat een stuk afdekzeil of een vlag met bijvoorbeeld het logo van een transportfirma zou kunnen zijn. Hier is er opnieuw eerst een glimlach van herkenning, maar toch snel ook gedachten aan minder fraaie aspecten van ‘internationaal vervoer’: mensenhandel, uitbuiting van jonge vrouwen, bedenkelijke trafieken allerhande...